Pepingse babbelavond op donderdag 14 december om 19u00
Sarah Copriau
Organiste
Directeur Academie voor Muziek, Dans en Woord – Gooik
Joris Potvlieghe
Orgel- en klavichordbouwer
Kasteelklooster Ter Loo, Kareelstraat 21 te 1674 Bellingen (Pepingen)
Toegang gratis
Een muzikaal verhaal van Johann Sebastian Bach tot David Bowie”
In 1777 schreef Wolfgang Amadeus Mozart in een brief aan zijn vader:” “Die orgl ist doch in meinen augen und ohren der könig aller instrumenten.”
Waarom schreef een geniaal iemand als Wolfgang Amadeus Mozart aan zijn vader dat in zijn ogen en oren het orgel de koning van alle instrumenten was?
Eenvoudig, het orgel is een ongelooflijk veelzijdig instrument met een majestueuze klank dat de emotie laat spreken, de gedachten verstilt, de ziel verheft.
Het orgel wordt geassocieerd met de Kerk en de kerkgang staat onder druk.
In tegenstelling tot de teloorgang van de kerkelijke traditie is de belangstelling voor het orgel bij jong en oud aan een opmars bezig, want het orgel is geen statisch instrument maar is juist heel flexibel. Het biedt ongekende mogelijkheden om bij verschillende stijlen en instrumenten aan te sluiten.
Inlichtingen en inschrijven (wenselijk):
Luk Wets (info@kunstinpepingen.be of 02 396 28 17)
Met de steun van de provincie Vlaams-Brabant, de gemeente Pepingen, de kerkraad van de abdijkerk van Bellingen, de cultuurdienst, het gemeenschapscentrum, vzw Bellingahaim en Kunst in Pepingen.
But oh! what art can teach (John Dryden)
“But oh! what art can teach,
What human voice can reach
The sacred organ’s praise?
Notes inspiring holy love,
Notes that wing their heavenly ways
To mend the choirs above.”
Andere instrumenten kunnen nog zo goed invulling geven aan emotie, maar geen enkel instrument kan het orgel overtreffen. “Notes that wing their heavenly ways / To mend the choirs above”. Het perfecte gezang van de engelenkoren dat de hemelsferen doet bewegen wordt zelfs overtroffen door het orgel.
(Ode to St. Cecilia’s Day – muziek: G.F. Haendel – tekst: John Dryden)
Orgels behoren tot het werelderfgoed. Deze impressionante instrumenten zijn een voorbeeld van hoe kunst en techniek, stijl en interpretatie, godsdienst en muziek werden samengebracht.
Het woord “orgel” alleen al lijkt bij velen een allergische reactie uit te lokken. Voor niet-kerkelijken als voor progressieve gelovigen staat het orgel vaak gelijk met de oude praktijk: ellenlange diensten in het teken van zonde, hel en verdoemenis.
We begrijpen de associatie met de onaangename kanten van de religie. Het orgel is gemaakt om te overrompelen. Het kan duistere klanken en de diepste afgronden suggereren. Voor veel mensen is dat teveel.
Maar je kunt er ook lieflijk, subtiel en muziek van vandaag op spelen.
Luister eens naar:
- Leonard Cohen: Hallelujah
- John Elton: Can you feel the love Tonight
- David Bowie: Life on Mars
- Elvis Presley: Can’t help falling in Love
- Lady Gaga: Poker Face
- The Power of Love: Trompet en Orgel
Een van de leuke dingen aan orgels is dat ze totaal verschillend zijn. “Het” orgel bestaat namelijk niet.
Bij violen is er na eeuwen sleutelen een min of meer universeel ideaal van vorm en klank overgebleven. Ook bij de piano zijn de verschillen in wezen niet zo groot ofschoon die er zijn in klank en kwaliteit.
Maar met een orgel kan je zoveel meer doen dan met een viool of piano. Met een orgel heb je eigenlijk alles in huis! Het heeft in regel meerdere registers – een register is een rij orgelpijpen met dezelfde klankleur. Vaak hebben ze de namen van de instrumenten uit een orkest, zoals fluit of trompet, cornet maar ze imiteren ook de menselijke stem. Er is geen instrument met zo’n scala aan kleuren. En het is niet alles. Als het orgel wordt bespeeld, geeft het ook een fysieke sensatie. Naar een orgel luister je niet alleen met je oren.
Is er iets aangrijpender als het plenum – de volle klank- dat met zijn boventonen alles laat trillen en tintelen. De tonen die met kracht door de ruimte worden gekaatst. Iedere pijp die weer anders klinkt dan de vorige. Pakkend en imponerend.
Luister eens naar:
- Johann Sebastian Bach: Prelude in do klein BWV – 549 Op het Silbermann orgel in kathedraal van Freiberg, een van de beste orgels ter wereld.
- Widor: Toccata | Op het uitzonderlijke Cavaillé-Coll orgel in de abdijkerk Sint-Ouen te Rouen.
Orgels behoren tot het belangrijkste culturele erfgoed dat we hebben.
Het wordt een niet te missen avond. U verneemt er op de tonen van de mooiste orgelmuziek hoe dit uitzonderlijke instrument gebouwd wordt.
Een aanrader: Ghislain Potvlieghe – Orgels uit het Pajottenland uitgeverij De Draak. –